Chống sét không hiệu quả phải làm sao ? 5 nguyên nhân thường gặp và cách khắc phục

Chống sét không hiệu quả phải làm sao ? 5 nguyên nhân thường gặp và cách khắc phục

Hệ thống chống sét được xem là “lá chắn” bảo vệ nhà cửa và thiết bị điện tử khỏi những cú đánh sét nguy hiểm. Tuy nhiên, không ít trường hợp thực tế cho thấy: chống sét không hiệu quả, dẫn đến hư hỏng tài sản, gián đoạn sinh hoạt, thậm chí là cháy nổ. Vậy nguyên nhân do đâu? Cần làm gì khi hệ thống chống sét đã lắp đặt mà vẫn không phát huy tác dụng?

Nhận diện một hệ thống chống sét không hiệu quả

Trước khi đi vào nguyên nhân, làm sao để biết hệ thống của bạn đang gặp vấn đề? Dưới đây là một vài dấu hiệu cảnh báo:

• Thiết bị điện tử trong nhà thường xuyên bị hỏng vặt sau những trận mưa giông, dù sét không đánh trực tiếp vào nhà.
• Quan sát thấy các bộ phận của hệ thống chống sét bị hoen gỉ, đứt gãy như kim thu sét, dây dẫn, cọc tiếp địa.
• Hệ thống đã được lắp đặt từ rất lâu (trên 5-7 năm) mà chưa từng được bảo trì, kiểm tra.
• Công trình vừa có sự thay đổi về kết cấu như cơi nới, xây thêm tầng, lắp đặt thêm các thiết bị trên mái (bồn nước, pin năng lượng mặt trời) mà hệ thống chống sét không được nâng cấp tương ứng.

Nếu công trình của bạn có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, đã đến lúc phải thực hiện việc kiểm tra hệ thống chống sét một cách nghiêm túc.

✅ 5 Nguyên nhân chống sét bị lỗi thường gặp và cách khắc phục

1. Thiết kế hệ thống không đúng kỹ thuật

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến chống sét không hiệu quả là thiết kế sai ngay từ đầu. Nhiều công trình nhỏ, nhà phố hoặc nhà xưởng thuê đơn vị không chuyên nghiệp nên dẫn đến:

• Lắp kim thu sét không đúng vị trí cao nhất
• Bán kính bảo vệ không bao phủ toàn bộ công trình
• Dây thoát sét không đạt chuẩn về tiết diện
• Thiếu hệ thống tiếp địa hoặc tiếp địa có điện trở cao

Hệ quả là sét có thể đánh trúng những khu vực nằm ngoài vùng bảo vệ, hoặc dòng sét không được dẫn an toàn xuống đất, gây hư hại nghiêm trọng cho thiết bị và kết cấu công trình.

Giải pháp:
Nếu nghi ngờ hệ thống đã thiết kế sai, bạn cần kiểm tra hệ thống chống sét lại toàn diện. Hãy mời kỹ sư chuyên ngành hoặc đơn vị có thiết bị đo kiểm định chuyên dụng để đánh giá khả năng bảo vệ thực tế và đề xuất sửa chữa hợp lý.

2. Hệ thống tiếp địa không đạt yêu cầu – tiếp địa kém

Tiếp địa là một phần cực kỳ quan trọng nhưng thường bị làm sơ sài. Nếu điện trở đất lớn hơn mức quy định (thường <10 ohm), dòng sét không thoát kịp sẽ lan xung quanh, gây cháy hoặc đánh ngược lại hệ thống điện trong nhà.

Ngoài ra, lỗi như:

• nối dây không chắc chắn,
• dùng dây nhỏ,
• bỏ qua việc hàn hóa nhiệt mối nối…

… đều khiến hệ thống mất khả năng dẫn sét an toàn.

Giải pháp:

• Đo điện trở tiếp địa định kỳ (ít nhất mỗi năm 1 lần)
• Nếu điện trở quá cao, cần sửa chữa hệ thống chống sét: đào lại cọc tiếp địa, dùng cọc hóa học hoặc tăng số lượng cọc.
• Sử dụng các mối nối hàn hóa nhiệt và kiểm tra kết cấu dây dẫn thoát sét.

3. Thay đổi kết cấu công trình

Một hệ thống chống sét được thiết kế hoàn hảo cho một ngôi nhà 2 tầng sẽ trở nên chống sét không hiệu quả ngay khi bạn xây thêm tầng thứ 3.

• Nguyên nhân:
  • Cơi nới, xây thêm tầng làm thay đổi chiều cao và hình dạng của công trình, khiến các điểm cao mới nằm ngoài vùng bảo vệ của hệ thống cũ.
  • Lắp đặt các thiết bị mới trên mái như hệ thống pin năng lượng mặt trời, bồn nước inox, cục nóng điều hòa, ăng-ten. Nó cao hơn kim thu sét nên những vật thể kim loại này trở thành những “cột thu lôi” bất đắc dĩ, hút sét và gây nguy hiểm.
• Giải pháp:
  • Nâng cấp thiết bị chống sét: Cần phải nâng cấp thiết bị chống sét để phù hợp với hiện trạng mới. Có thể sẽ cần lắp thêm kim thu sét, mở rộng mạng lưới dây dẫn.

4. Vấn đề về chống sét lan truyền

Nhiều người cho rằng chỉ cần lắp kim thu sét là đủ, nhưng thực tế kim thu sét chỉ bảo vệ bên ngoài, không bảo vệ được các thiết bị điện tử trong nhà. Đây là lỗi mà hơn 80% các công trình dân dụng mắc phải, quên mất mối nguy hiểm từ sét lan truyền. Sét không cần đánh trúng nhà bạn, chỉ cần đánh vào đường dây điện, cáp viễn thông cách đó vài trăm mét cũng đủ tạo ra một xung điện áp cực lớn lan truyền theo đường dây vào nhà, phá hủy mọi thiết bị điện tử nhạy cảm như TV, tủ lạnh, máy tính, modem wifi…

Đây là lý do phổ biến khiến người dùng phản ánh: “đã lắp chống sét mà đồ điện vẫn hỏng”.

Giải pháp:

• Lắp thiết bị cắt sét lan truyền ở tủ điện tổng
  • Cấp 1 (Type 1): Lắp đặt tại tủ điện tổng của tòa nhà. Thiết bị này có khả năng cắt các xung sét lớn từ đường dây điện bên ngoài đi vào.
  • Cấp 2 (Type 2): Lắp đặt tại các tủ điện nhánh của từng tầng hoặc từng khu vực. Nó sẽ tiếp tục làm suy giảm các xung sét đã lọt qua cấp 1.
  • Cấp 3 (Type 3): Lắp đặt ngay tại ổ cắm cấp nguồn cho các thiết bị quan trọng và nhạy cảm (máy tính, dàn âm thanh, TV…). Các ổ cắm chống sét là một ví dụ điển hình.
• Dùng thêm thiết bị cắt lọc sét cho thiết bị điện tử , đường mạng, đường tín hiệu
• Đây là cách chống sét lan truyền hiệu quả nhất để bảo vệ thiết bị điện tử đắt tiền trong nhà

5. Không kiểm tra và bảo trì định kỳ

Một hệ thống chống sét dù tốt đến mấy nhưng không được bảo trì thì cũng dễ mất tác dụng. Các thiết bị như kim thu sét, cọc tiếp địa, thiết bị cắt sét… có thể xuống cấp theo thời gian.

Các dấu hiệu hệ thống có thể đã bị lỗi:

• Dây nối rỉ sét, đứt ngầm
• Mối nối lỏng
• Điện trở tiếp địa tăng cao
• Thiết bị cắt sét bị “đánh chết” mà không được thay thế

Giải pháp:

• Kiểm tra hệ thống chống sét định kỳ 1 năm/lần
• Ghi chép các lần kiểm tra để theo dõi tình trạng thiết bị
• Chủ động thay thế thiết bị đã hết hạn hoặc hư hỏng

🔍 Khi chống sét không hiệu quả – Đừng để quá muộn

Không ít người chỉ quan tâm đến chống sét sau khi bị thiệt hại. Tuy nhiên, khi hiểu rõ nguyên nhân chống sét bị lỗi, bạn hoàn toàn có thể kiểm tra – sửa chữa hệ thống chống sét kịp thời, thậm chí là nâng cấp thiết bị chống sét để bảo vệ toàn diện hơn.

Hãy nhớ rằng: chống sét là một hệ thống tổng thể, cần phối hợp giữa kim thu sét – tiếp địa – thiết bị cắt lan truyền – thi công đúng kỹ thuật – bảo trì định kỳ. Thiếu 1 trong 5 yếu tố này cũng có thể khiến hệ thống mất hiệu quả.

🎯 Cần tư vấn kỹ thuật hoặc khảo sát đánh giá cho công trình?
Liên hệ HUYHOANGTECH ngay để được hỗ trợ nhanh chóng!
✅ Hotline: 0935 384 279
✅ Gửi hiện trạng để được báo giá chi tiết